Најпрвин да почнеме со основата, што е тоа што го прави еден стан поскап од другите.
Како фактори се: квалитетот на градба, енергетска ефикасност на зграда, локација, распоред на соби, број на спратови на зграда, на кој кат е станот, лифт, противпожарни скали, година на градба, состојба на станот, близина на градинка/училиште/поликлиника/автобуски постројки/паркинг, близина на соседна зграда и др.
Секој од овие има различна тежина, секако кај нашиот типичен купувач битна е само локацијата.
Како што прочитавте по интеренет, во Скопје секој 5 стан е под хипотека, да не пишувам дека скоро секој новоизграден стан е под хипотека. Ова е едно од најосновните причини за цената каква што е. Имено, ако сте биле во потрага по стан, при разговор со „инвеститорот“ (намерно е во „ пошо никад се незна кој е) имаат цена под која не можат да одат. Причина, банката така им налага.
Зошто банката би налагала цена на станот?
Банките станот го зимаат како колатерала за непредвидени случаеви. Во билансите на банките таа колатерала има одредена вредност. Колатералата спаѓа во активата на билансот на состојба на банките, нешто врз основа на што се пресметуваат многу показатели за работењето , ликвидноста и солвентноста на банката.
Инвеститорите продаваат по цени под диктат на банката, бидејќи нели банките се и сопственици.
Покрај оваа ситуација, користат и сопствениците на половни станови, кои по ниедна логика продаваат станови во кои не е вложено ниту денар во изминатите 30 години, по цена 100-200е поефтино од новите.
И секако бидејќи станот кај нас се гледа како инвестиција, сите инвестираат.
Потоа доаѓаме до моментот, како цената на становите отиде нагоре. Миграцијата од другите градови, беше силна изминативе 15 години. Сите знаеме дека голем број од купувачите беа граѓани што не беа од Скопје. Но, последниве години, сведоци сме дека многу граѓани мигрираат дирекно кон западните земји. Затоа и цените стагнираат или се минимално намалени.
Што би се случувало во нареден период? Становите ќе продолжат да се градат, се очекуваат големи станбени комплекси како Ист Гејт, новиот Космос (каде сега има ќе има и нов мост) нови на бул. Борис Трајковски, Расадник 2 итн. Миграцијата, пописот ќе покаже реално колку сме.
Трендот ќе продолжи до моментот кога веќе ќе нема каде или нема да има оправдана побарувачка за нови. Општините каде комуналиите се главен извор, ќе немаат веќе приходи, па ќе се свртат кон покачување на данокот на имот, политички ќе се правда со пристапот кон ЕУ, што е секако точно. Па така ќе има ситуација каде, они кои незнаат веќе кој клуч за кој стан им е, наместо досега да плаќаат 100 евра данок за секој дополнителен стан, без разлика на кванитетот, да плаќаат програсивни стапки. Едноставно кажано, сега трошоците за имање на стан не се високи ако не живееш во него.
Моментално цените на рентање се ниски по мое видување, киријата е пониска од ратата на 30 годишен кредит. Можете да замислите што би се случило при промена на стапките на данок на имот.
Е сеа, некој ќе рече „кај ти се странците, влеговме во НАТО, пари ќе течат...“ Клабери, странците најчесто купуваат во Шпанија, по цени мн поефтини од нашиве. Кој би сакал да купи имот во Скопје, при топ 10 загаденост, никакво планско градење, лош јавен превоз и др. Ќе има само побарувачка за хостели за краток престој.
И да, се додека цена на новоизграден стан во Хиподроме 600-700 е со исти спецификации а Тафталиџе 1200, луѓето нема да веруваат дека цената ќе растела поради поскапени материјали за градба.
