Родените во периодот помеѓу 1978 и 1984 година се изгубени генерации
Сите оние кои се родени во периодот помеѓу 1978 и 1984 година се смета дека припаѓаат на т.н „изгубена генерација“.
Сита анализи и пресметки на домашни и странски експерти укажуваат дека оваа генерација неправедно ќе има мног потежок живот од останатите.Тие никогаш нема да го живеат животот кој нивните родители, барем го пробале. До крајот на својот живот ќе го плаќаат данокот кој го зема економската криза и ќе ги исплаѓаат долговите во кои општеството досега тонеше. Сите кои се родени во периодот помеѓу 1978 и 1984 година ни криви ни должни ќе имаат далеку потежок живот од нивните помлади и постари сонародници. Причина за тоа е што се премногу млади да го имаат почувствувано „среќниот социјализам“, како деца поминале низ вистински пекол кој пустошеше во деведесетите години, а се премногу стари за да го дочекаат конечното избавување од кризата, кредитите, државните долгови...
Оваа генерација, многу повеќе од сите останати, уште како невини деца ја почувствуваа ужасната војна, лудите деведесетти, распаѓањето на државата... додека седеа во клупи во основно училиште надвор грмеше од куршуми, државата се распаѓаше, немаше леб и млеко, во средно училиште го искусија и бомбардирањето.
Сега овие луѓе имаат околу 30 години, задолжени се до гуша и до крајот на животот ќе ги враќаат долговите на државата која е повеќе од потоната.Оние помладите можат да се надеваат на подобро утре, а пак оние постарите, некои помалку некои повеќе но во главно сите колку толку почувствуваа живот во средена држава каде владее благосостојба.
Мајка и маќеа
Некогаш се знаеше. Ќе завршиш факултет, ќе најдеш работа, државата ќе ти даде стан или ќе земеш кредит со многу поволни услови и ќе се вдомиш,ќе си купиш автомобил, па ќе основаш семејство, одиш на летување и зимување, платата ти е редовна, работата сигурна и така среќно ќе си дочекаш пензија. Сега за жал академската диплома не е билет за среден живот.
Сега сите знаат дека тешко ќе најдат работа, дека ќе мораат да работата многу повеќе од нивните родители. Свесни се дека најверојатно никогаш нема да можат да купат стан, знаат дека ретко кога ќе можат да си припуштат летовање, дека се храбри ако се решат да основаат семејство и дека најверојатни никогаш нема да имаат пензија.
Како се упропастија овие генерации?
Да поченеме од почеток. Деведесетите беа обележани со војни, празни полици во продавниците, долги редици за леб, илијадници бегалци, бомбардирања, атентати на политичари и на крај како јаготка на шлагот, светската економска криза.
Меѓутоа не треба да се лажеме дека не е така во целиот свет па дури и во САД. „Милениумската“ генерација (оние родени после 1980 година) имаат многу проблеми, пишува „News week“. За разлика од оние кои се родени после втората светска војна, кои живееле и живеат никогаш подобро, на младите Американци никогаш не им било полошо. Тие се нарекувани и „бумеранг генерација“ бидејќи по самостојниот живот се принудени да се вратат кај родителите, бидејќи не можат да пронајдат работа и да си ги плаќаат сметките.
Проблемите на американската младина почнаа со новата криза, но нашите проблеми(на просторите на поранешна Југославија) почнаа многу порано, поради тоа за упропастени генерации се сметаат и они кои се родени во седумдесетите години на 20 век, па дури и оние родени во деведесетитте.Економската состојба кај нас е лоша, бројот на невработени расте и сите ние доживотно ќе ги исплаќаме државните заеми.
Во последниов период, најголем раст на сиромаштијата се забележува кај младите. Истражувањата покажуваат дека околу 80% од лицата до 30 години живеат со родителите.
Позната е појавата на „одлив на мозоци“ која кај нас во последно време е застапена во голема мера. Не само во Македонија туку и кај нашите соседи, најголем дел од студентите планираат да ја напуштат својата татковина, засекогаш откако ќе дипломираат. Иван Павловиќ, Србин кој живее во Виена, смета дека неговата земја мора да го реформира образовниот систем, доколку сака да го спречи „одливот на мозоци“. Тој вели:
„Треба да се укине партиципацијата не само на наши туку и за странски студенти. Верувам дека тогаш половина од нив би останале овде.Невработеноста на малдите е проблем во јужна Европа, и младите од Австрија бегаат во САД. Но затоа Австрија за да привлече млади од други земји ги намали критериумите за добивање работна дозвола. Зошто би ги бркала образованите луѓе, кога тие се насекаде потребини?“ тој додава:
„За разлика од минатото, денешните упропастени генерации не можат да сметаат ни на работа а не пак на стан, а неможат ни да размислуваат за семејство. Тоа е основната и клучна разлика. Од 2008 година бројот на невработени млади луѓе со академско знаење е зголемен за 80%. Тоа е резултат на „болоњскиот систем на студирање“ и на „инфлацијата“ на дипломи, но и на фактот дека дипломата веќе на никого ништо не му гарантира.
Земете го за пример неодамнешниот концерт на Брус Спрингстон во Лондон, на кој свој настап имаше и Пол Макартни, на концертот присуствуваше и нивниот премиер и владешее вистинска хистерија. Но сепак во 23 часот полицијата ја исклучи струјата. Е тоа е земја во која ригорозно се почитува законите и каде ниту премиерот ниту воодушевениот народ не може да биде над законот.А бидејќи ние ја сакаме анархијата и уживаме во неа, живееме во ваква беда. Кога нема правила, и никој не ги почитува тогаш се живее како кај нас. Тоа е она што недостасува во Србија, а и кај нашите соседи. Нам ни недостига држава со јасни правила. Кога ќе го исполниме тој критериум ќе тргнеме напред. А сега сме во ситуација во која наредната година Албанија ќе биде пред нас по развиеност. Албанија минатата година успеа да ја надмине Босна.“
Суров капитализам
Од друга страна родителите на овие „изгубени генерации“ живееле во благосостојба. Имале доволно пари да одат на одмори, да скокнат до Белград за пар фармерки. Ни тогаш не било се мед и млеко, но сепак било далеку подобро од сега. Психотерапеутот, Зоран Милутинович вели дека среќните времиња на чело со Тито се само мит.
„Луѓето освен за благосостојбата во која живееле зборуваат и за страшната диктатура. Се заборава дека таквата диктатура била возможна, благодарение на огромните кредити, кои денешните генерации денеска ги исплаќаат.
Победничката стратегија е дефинирање на целите и прифаќање на околностите такви какви што се . Сите треба да видиме кои се нашите силни и слаби страни, да видат какви можности нуди опкружувањето и да се фатат за работа. Историјата на цивилизацијата покажува дека луѓето само така успевале во најтешките времиња. Секогаш има нешто што е тешко за издржување,но мора да се бориме.“ Вели Милутинович
Родителите на „изгубените генерации“ не знаеја како да ги упатат своите деца во капитализмот, како да е прескокнат процесот на премин од социјализам во капитализам. Многумина на своите деца им велеле дека треба да почекааат да помине „Лудилото“ и дека повторно се ќе се врати во нормала.А всушност ни тие не сфатиле што всушност значи транзицијата. Па затоа неможеле да ги подготвата своите деца за нешто друго.Капитализамот е систем кој се заснова на страв, луѓето во капиталистичко општество работат многу за да можат да преживеат.
Доста се жалите, дејствувајте!
Налошо е да се заземе пасивен став и да се бара постојано оправдувања. А што друго можете да очекувате од некого кој израснал во деведесетитте години.Но никако не е добро да се глуми жртва, туку треба да се дејствува. Никој не треба да се откажува од своите животни цели,под изговор „некогаш тоа било возможно, но не и сега“. Сите треба да се прашаме како да ги оствариме нашите цели? На колективно ниво, генерациското решение е во политичката структура. Овие генерации имаат право да влијаат на сегашноста на состојбата во земјата и затоа треба да се организраат и да се развие свест за колктивните проблеми и конечно да почната да ја уредуваат државата во која ќе живеат.
http://www.fakulteti.mk//news/12-07-27/rodenite_vo_periodot_pomegju_1978_i_1984_godina_se_izgubeni_generacii.aspx
