Гледајки ја темата за половни автомобили, добив инспирација за сите оние што сакаат олдтајмери па некој совет да споделам од долгогодишното искуство со тие убавици
Голем проблем во нашата држава, па и на Балканов е што секој што мисли дека има кола постара од 35 години заслужува епитет „олдтајмер“. За жал многу од нив, можеби едно 50% веќе не се достојни да се нарекуваат олдтајмери, туку суровина за правење огради.
При купување на олдтајмер прво треба да се направи едно мало истражување за историјата на возилото. Има сигурно многу ентузијасти за одредениот модел, па можете да разберете дали возилото било некогаш удирано, преправано, итн. Повеќето од овие автомобили се купувани тука, во Македонија, бидејќи на времето (до некаде 1980 година) 90% од автомобилите биле купувани тука, во поранешна Југославија и само 10% се увезувани најчесто од Германија, со не толку голема километража и амортизација како денес.
Доколку немате таква историја за возилото, не е страшно, па преминувате на разгледување на општата состојба на возилото.
Основно правило е прегледување на состојбата на лимаријата. Нема поскапа инвестиција од крпење или не дај Боже рекреирање на парчиња лим за колата. Не само што е скапо, туку и бара мнооогу добар мајстор што е вешт во такви потфати и има искуство со олдтајмери, а понекогаш (од искуство скоро секогаш) е важно и за конкретен модел на возило. Не може секој да реставрира Буба, Мерцедес, Форд итн. Секој модел си има свои специфики кој само искусен мајстор треба да ги знае.
Реставрацијата на каросерија е скапа работа, дури и ако почнете од 0. Пескарење, сечење на корозија, ставање нови или преправани парчиња, обавезно напоменување дека не сакате пункт заварување оти така најчесто заради време ги заваруваат парчињата, а не користат полн вар, после тоа начин на битуменирање - да не биде со четка туку со шприцање, ако не сакате битумен, треба да се пронајдат соодветни смоли итн итн. Почнувате да добивате слика, дека потребно е да имате човек со малку поголемо искуство кога се работи со лимаријата и начинот на кој сакате да го реставрирате возилото. Секој мајстор (чест на реееетки исклучоци) сака за многу пари, да ви заврши работа од Ш категорија на „реставрација“. Се додека не покажете дека имате познавање до тогаш ќе бараат начини да го искористат вашето не знаење против вас и ќе крпат и ќе ги земат парите. На крај кога некој ќе ви покажи како впрочем треба да изгледа, ќе сфатите дека салам ве обричил „мајсторот“. Варијанта бр.2 е да одите кај мајстор кој е специјализиран за олдтајмери, по препорака и тој да ви ги средува како што треба. Таквите се многу ретки (да се 15-тина во цела Македонија) но сепак повеќето ги знаат така што не е проблем и тоа.
Доколку одите на фул лимариска реставрација цената е од 500 до 2000 евра во зависност од етапите кои ќе ги вклучите и состојбата на возилото. Што поскапано возило купувате толку поскапо ќе биде, а и
ако купите ѓубре...пак на крај завршувате со ѓубре! Китот не е лим
Втора работа е механиката. Во основа 90% од старите количиња што се тркалаат низ нашите градови имаат резервни делови, дали на старо или на ново. Што постар модел купувате толку повеќе ќе се помачите за делови. Има многу возила кои многу од деловите пасираат и од понови модели (Опел, Мерцедес, нешто од BMW) така што можете да комбинирате доколку сакате.
Деловите (на ново) најчесто се купуваат од Грција (поретко) или од Србија (да Србите растураат со нови делови за стари возила) и исто Бугарите (особено за руските возила од типот на Волга и Москвич, но имаат и за други марки).
Во Македонија за олдтајмери најсигурно варијанта ви е Мерцедес, VW, Fiat и Opel. Не случајно се возат такви модели како олдтајмери.
Цената на резервните делови се или колку за нов автомобил или 10% поскапи во зависност од делот се разбира и од марката.
Добар дел од механиката може да се репарира (особено подвозјето), додека ремонтите кои се и најскапата варијанта при реставрацијата бараат нови делови. Сепак секој мотор каков и да е, се средува за максимум 500 евра од моето искуство до сега.
Електриката е наједноставен проблем бидејќи може да се комбинира, да се преправа, а возилото да не изгуби од својата оригиналност а и секоја електрика повеќе од 50 до 100 евра нема да ве чини од едноставна причина што олдтајмерите работат на многу едноставен начин (Потрошувач, кабел, осигурач и автомаче). Единствен скап момент се фаровите и штоповите па ако имате редок модел на возило можеби ќе треба да се спружите солидна сума за нови делови или користени.
Во делот на каросеријата спаѓаат хромираните елементи кои се многу скапи и вториот момент се кедерите. Сеуште е тешко да се најдат нови кедери за стакла и потребно е прилично пребарување и истражување да дојдете до оригинални кедери за било кое возило. Ахилова пета е тој проблем за секој сопственик на олдтајмер. За жал речиси да нема возило кое нема оштетен кедер и не е за промена дури постојано да е чуван во гаража. Гумата не е издржлив материјал и не е ни обсмислен да трае повеќе од 15 години кај старите возила. На запад многу лесно се доаѓа до кедер со хромирани елементи кај нас малку потешко, така што потребни ви се предзнаења за тоа каде да ги набавите.
Кога сме веќе кај кедерите, авто стаклата се исто така проблем. За нив сепак имате добра и олеснителна околност што можете да ги осигурате и да ги порачате нови доколу попуштат или се оштетат. Можеби ќе почекате некое време но некако ќе дојдете до нив. Ова повелкува да имате возило за кое има резервни делови дали оригинални или некоја фабрика која ги произведува. Горенаведените марки тоа го дозволуваат и за нив има постојано нови резервни делови. А веќе кога менувате стакла, најчесто во пакет ви доаѓаат и нови кедери така што една грижа помалку.
Интериерот на возилото е најмалиот проблем за кој треба да се грижите. Каков и да е, лесно се преправа, реставрира, се наоѓаат позачувани варијанти, дури и ако сакате и потполно нов интериер. Од моето искуство потолно нов интериер за возило рачно изработен е од 150 до 200 евра.
И последен момент во целата приказна за олдтајмерите, но не најмалку важен со оглед на цената на чинење се гумите. Реетко, мнооогу ретко ќе најдете олдтајмер со добри гуми. Најчесто тие возила стоеле во гаражи, паркинзи или сл. и гумите со сигурност ви се за промена. Доколку имате среќа и имате олдтајмер што прифаќа различни димензии на гуми тогаш немате проблем. Олдтајмерите најчесто имаат димензии од 13 до 15 инчи и некаде 4-6 цола ширина што во превод значи можете да купите гуми на старо комплет за цена од 50 до 150 евра. Новите гуми ќе ве чинат и до 300 евра.
Потрошувачката на гориво да знаете кај секој олдтајмер е минимум 7 литра бензин (Fiat 500, Fiat 126p, Zastava 750/850) па до бесконечност (пример еден Fiat 132 2.0 знае и да излапа и до 30 литра плин на 100км или 20 литра бензин).
Нафташите се од 8 литра нагоре.
Зборувам за градска вожња, отворено цифрите се околу 8-10л за поголемите и 6-7 литра за помалите, значи горе долу како модерните автомобили и ви кажувам за пензионерско возење не за лудување
што е грев тоа да го правите со олдтајмер и изгледа селјачки
Друга работа што сакам да ви кажам е секогаш ...секогаш ...секогаш држете се до оригиналноста на олдтајмерот, тоа вклучува од избор на боја на каросерија, бандаши, интериер ИЛИ доколку го custom-ирате правете го тоа во стилот на времето од кое што е. Нема ништо против олдскул кастомизација и навистина ќе изгледа добро вашето возило. Се е до филмот кој сакате да го „прикажите“.
Поздрав
